|
Y WISG GYMREIG
___________
Fe gynnwys y wisg Gymreig, yn
ol y gred gyffredin amdani, het uchel, pais, betgwn, ffedog a siol, y
cwbl o wneuthuriad lleol. Math o got laes oedd y betgwn yn flurfio
gwasg ae yn cau tros y bronnau, a chynffon hir a ddeuai tros y bais y
tu ol, a'r ffedog yn cuddio ffrynt y bais.
Rhaid deall nad oedd dim
arbennig Gymreig yn y wisg hon. Yr oedd yr un mor adnabyddus trwy
Loegr. Dywed Scott am wragedd Northumberland yn nechrau'r 19eg
ganrif: "The women had no other dress than a bedgown and a
petticoat." Yn y flwyddyn 1834, sgrifennodd Gwenynen Gwent (yr
Arglwyddes Llanofer ar ol hynny) draethawd ar "Yr laith Gymraeg,
a Dull-wisgoedd Cymru," lle y pleidiai tros wisg genedlaethol o
wlanen neu frethyn, fel cynnyrch naturiol Cymru, yn hytrach na'r
"defnyddiau anghysurus" tramor ! Hyn a achosodd barhad y
bais a'r betgwn mewn llawer ardal fel gwisg " draddodiadol "
! Nid oes i'r wisg draddodiad cenedlaethol o gwbl ; mae hynny'n
eglur hefyd gan nad oes wisg "genedlaethol" i wyr.
Eithr gan fod y wisg bellach
wedi ennill ei lle, ni thal ei hanwybyddu ac ar gyfer dawnsio gwerin
hawdd fyddai datblygu ar seiliau'r hen. Sut bynnag, mater i wneuthurwyr
gwisg ysgafn gwisgoedd yw hyn yn hytrach na phroblein i wr fel myf !
DR. IORWERTH C. PEATE.
( 9 )
  
|